İdealar ve Dil Bağlamında Locke ile Leibniz

Leibniz Nouveaux Essais sur l’entendement humain’i [Insanin Anlama Yetisi Üzerine Yeni Denemeler], Locke’un An Essay concerning human understanding’ine [Insanin Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme] nazire olarak kaleme almistir. Felsefe ve edebiyat tarihinde, Platon’un adiyla özdeslesmis “diyalog” tarzinda kaleme aldigi bu eseriyle Leibniz, Locke ile arasinda -aslinda hiç gerçeklesmemis- hayalî bir diyalog kurgulamis ve takma adlardan yararlanarak (Locke için Philalèthe, kendisi içinse Théophile) nefis bir felsefî tartisma ortaya koymustur.Locke ve Leibniz farkli cografyalarda ve farkli dillerde seslendirdikleri düsünceleriyle, empirizm ve rasyonalizm gelenekleri arasinda asirlardir süregelen tartismaya önemli katkilarda bulunmustur. Söz konusu tartismaya özgün yaklasimiyla Leibniz’in, Locke’un görüslerine topyekûn muhalefet etmedigine, makul buldugu yanlarini methetmekten çekinmedigine sahit olmak, felsefe tarihindeki keskin kutuplasmalar yaninda, dönem dönem farkli gelenekler arasinda diyalog tesis etmis filozoflarin oynadigi rolün ne denli önemli oldugunu bize bir kez daha göstermektedir.Kitabimizda, Leibniz’in ve Locke’un idealar ve dil konusundaki yaklasimlarini karsilastirarak incelemeye çalistik. Incelememize, her iki filozofun denemelerini temel almakla birlikte, gereken yerlerde Leibniz’in baska eserlerinden ve felsefe tarihinde benzer meseleler üzerinde durmus filozoflarin düsüncelerinden de yararlandik.